ภูมิปัญญาไทยการใช้สมุนไพร และเทคนิคชีวภาพในการป้องกันโรคไก่ไข่
ในปัจจุบันเกษตรกรได้พัฒนาเทคนิคน้ำหมักชีวภาพ และสารสกัดสมุนไพรมาใช้เลี้ยงไก่ไข่ แต่เป็นการใช้ตามภูมิปัญญาจากการเรียนรู้ของเกษตรกรผมการใช้ไม่แน่นอน จากการสำรวจเบื้องต้นพบรูปแบบการใช้ดังนี้
1. การใช้แบบภูมิปัญญาดังเดิม ในการเลี้ยงไก่ไข่หลังบ้าน เช่น การใช้บอรเพ็ด ฟ้าทะลายโจร ขมิ้นชันแช่น้ำให้ไก่ไข่กินเพื่อป้องกันโรคและบำรุงกำลัง การใช้หมากสุกให้ไก่ไข่กินเพื่อถ่ายพยาธิในไก่ไข่
2. การใช้สมุนไพรแห้งบดผสมในอาหารไก่ พบในการเลี้ยงไก่ไข่ฟาร์มเพื่อการค้าขนาดเล็กถึงขนาดกลาง เป็นการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านคัดเลือกสมุนไพรที่มีสรรคุณตามที่ต้องการใช้ในไก่ไข่ โดยใช้สมุนไพรหลายชนิดผสมกันเพื่อให้คุณสมับติป้องกันโรคทางเดินอาหาร และทางเดินหายใจ กำจัดกลิ่นในมูลไก่ไข่ และกำจัดพยาธิ โดยใช้องค์ความรู้ดั้งเดิมจากสรรพคุณของสมุนไพร
3. การใช้น้ำหมักชีวภาพ และน้ำหมักชีวภาพสมุนไพร ซึ่งมีสูตรที่หลากหลายมาก ขึ้นอยู่กับชนิดของพืช สัตว์ และจุลินทรีย์ที่เป็นตัวตั้งต้นให้เกิดกระบวนการหมัก
ขมิ้นชัน กระเทียม ฟ้าทะลายโจน พริกแดง มะระขี้นก บอระเพ็ด ผักคราดหัวแหวน จ่า ตะไคร้ กระทือ ผักคาวตอง สะเดาโคก ลูกยอ เป็นต้น
ไข่ ไก่ อินทรีย์ อารมณ์ดี